Mary en Passie

Mutammar patti, mijn Indiase kok en lokaal omaatje heeft net mijn bord opnieuw volgeschept met een lading rijst, saus, kikkererwten en een ei, mijn paasmaaltijd van dit jaar. Terwijl ik mijn best zit te doen dit op te krijgen komt de kantoorchauffeur binnen met het nieuws dat Mary, mijn begeleidster net op het kantoor was. Aangezien dat de laatste tijd niet veel voorkwam een nieuwtje dat het vermelden waard is dus. De chauffeur probeert mij ook iets duidelijk te maken, maar ik begrijp er weinig van. Mutammar Patti komt te hulp en herhaalt steeds harder pratend hetgene dat ik ondanks de overgave en passie van haar poging nog steeds niet begrijp. Hoewel het ontbreken van een gezamenlijke woordenschat met Mutammar nogal problematisch is, hebben we een soort taal gevonden waarin we elkaar soms snappen. Plotseling is er een doorbraak en wonderbaarlijk genoeg begrijp ik opeens dat Mary gezegd heeft dat ze me wil spreken en dat ik haar moet bellen! Fascinerend, dat communiceren.

Mary komt dan binnenlopen, we gaan zitten en ze vertelt me dat ze vanaf de verkiezingen aanstaande donderdag een nieuwe verblijfplaats voor me zal regelen, omdat ze denkt dat er 'iets' gaat gebeuren na de verkiezingen. Ik zal mijn tas dus opnieuw in moeten pakken. Een gek bericht natuurlijk, maar achter de zorg waarmee ik hier ontvangen word, gaat een veel groter verhaal schuil, waar ik steeds meer inzicht in krijg. In het licht van Pasen afgelopen weekend, vertel ik jullie dit verhaal van Mary, één van de twee leiders van SAVE, kindertehuis 'moeder' en activistische katholieke non.

Ze is een kleine vrouw, sterk, slim en standvastig en daarom de drijvende kracht achter verschillende onderzoeken en rapporten naar de arbeidsomstandigheden in fabrieken in Tirupur. Specifiek de situaties van vrouwen in de kledingfabrieken zijn mede door haar in kaart gebracht en daarmee zijn veel misstanden aan het licht gekomen (voor geïnteresseerden: 'Captured by Cotton' en 'Maid in India', gepubliceerd door SOMO en ICN). Het gaat hier om dezelfde vrouwen die ik de afgelopen maand zo veel heb gesproken.

Achter de schermen is er echter nog veel meer aan de hand dan het bestrijden van slechte arbeidsomstandigheden. Hoewel vrijheid van meningsuiting in India hoog in het vaandel staat, heeft het vrij uiten van een kritische mening over machtige mensen een hoge prijs: Er is een onzuivere lobby gaande, komende van de kledingfabrikanten in Tirupur die als doel heeft om het werk van SAVE en speciaal het werk van Mary de kop in te drukken.

Mary legt me de situatie als volgt uit: De kledingfabrikanten die in Tirupur een zeer machtige positie hebben, hebben sinds het verschijnen van de rapporten hun best gedaan om SAVE te stoppen. Inmiddels zijn ze daarin zo ver geslaagd dat er een aanklacht aan SAVE is gedaan, zowel voor Mary, als Aloysius, de oprichter van SAVE en 4 stafleden. Namelijk dat deze 4 stafleden kinderen in het tehuis waar ik eerder woonde seksueel hebben misbruikt en dat Mary en Aloysius daarvan op de hoogte waren en er niks aan hebben gedaan. Dit is een verzonnen en goed geplande aanklacht die gestaafd is met valse getuigenissen, waarvoor ook de kinderen uit het tehuis zijn gebruikt.

Hoewel de lobby eigenlijk alleen op de activiteiten van Mary gericht is, wordt de hele organisatie met dit doel onderuit gehaald en wordt het goede imago van SAVE aangetast. De aanklacht is verzonnen en niet waar, maar het is wel de reden dat zowel Mary als Aloysius afgelopen maand niet op het kantoor zijn geweest, omdat ze risico liepen op arrestatie. Arrestatie in India betekent verblijf in een gevangenis waar de bewakers er om bekend staan veel geweld te gebruiken. Als je in de gevangenis belandt, betekent het dat je na die tijd ook nog lang zal moeten herstellen en dat past in het plan om SAVE's activiteiten te stoppen.

Mary en de anderen hebben zich eerst verstopt in andere steden. Er is nu een borgsom betaald die Mary en Aloysius tijdelijk vrijstelt en inmiddels zijn ze terug in Tamil Nadu. Over anderhalve week is de eerste hoorzitting waar de zaak, die nog jaren kan duren, wordt behandeld.

In de campagnetijd voor de verkiezingen is niemand gebaat bij oproer, maar daarna verwacht Mary meer inspecties op het kantoor, waar ik als buitenlander zal opvallen. Het is de reden dat ik zal verhuizen naar een andere plek, waar mijn verblijf geen problemen geeft. Ook Mary zoekt naar een nieuw tijdelijk kantoor, want hier blijven is onverstandig, rekening houdend met het idee dat men ervoor wil zorgen dat ze niet meer in staat is te werken.

Of ze bang is? Nee, dit is het lot van een activist zegt ze zuur glimlachend, dit is het leven van iemand die opkomt voor de rechten van mensen ondanks tegenslag en de reden dat zo weinig mensen dat doen.

Mary heeft groot vertrouwen in God. Aan iedereen die bidt vraag ik, om de komende tijd ook voor haar en deze organisatie te bidden. Voor iedereen anders (die niet of wel bidt), is dit verhaal een voorbeeld van de prijs die wordt betaald voor goede arbeidsomstandigheden en wat het betekent om daar met passie voor te werken.